Etiket arşivi: sınıf çalışmaları

2021 İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu – Emek Çalışmaları Topluluğu

2021 yılı işçi sınıfı eylemlerini değerlendiren raporumuz hazır.

Bu rapor 2021’de gerçekleştirilmiş ve basına yansımış işçi sınıfı eylemleri üzerinedir. 2015 İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu ile başladığımız raporların yedincisidir. Önceki raporlar gibi, verileri haber ta – raması yoluyla elde ettik. Bunun için emek haberleri üzerine uzmanlaşmış üç haber sitesini (Evrensel gazetesi, Kızıl Bayrak, Sendika.org) ve bir medya takip ajansı aracılığıyla tüm yerel ve ulusal yazılı basını taradık. Pek çok vakada haberlerde bulamadığımız kimi ayrıntılara ulaşmak için ayrıca internet taraması yaptık, ilgili sosyal medya hesaplarından faydalandık ve ilgili sendikalar ile iletişime geçtik.

2021 yılında basına yansıyan 1.480 tekil işçi ve memur eylemi tespit edilmiştir. Bir diğer deyişle, Türkiye işçi sınıfı 2021’de her gün ortalama 4 eylem gerçekleştirmiştir.

Emek Çalışmaları Topluluğu (EÇT), 2014 yılı Eylül ayında bir grup akademisyen, araştırmacı ve sendika uzmanının koordineli çalışma imkanları üzerine gerçekleştirdiği bir dizi buluşma sonucu doğdu. Diğer yandan EÇT emek meselesi üzerine çalışan akademisyen ve araştırmacıların katıldığı çeşitli toplantılar ve atölyeler düzenlemiş ve 2018 ve 2019 yıllarında iki sendika okulu programı örgütlemiştir ve emek çalışmaları kaynakçaları hazırlamıştır.

Raporu indirmek için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

2020 İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu

Özet

2020 yılında basına yansıyan 1.596 tekil işçi ve memur eylemi tespit edilmiştir. Bir diğer deyişle, Türkiye işçi sınıfı 2020’da her gün ortalama 4 eylem gerçekleştirmiştir.

Aynı mesele için artarda yapılan tekil eylemleri, örneğin bir iş yerinde belli bir sorunla alakalı artarda yapılan eylemleri, tek bir vaka altında topladığımızda 1.596 tekil eylem 706 eylem vakası altında toplanmaktadır. Bunlar içinde iş yeri temelli, genel ve dayanışma eylemi vakaları yer almaktadır. İş yeri temelli eylem vaka sayısı 389, genel eylem vaka sayısı 304, dayanışma eylemi vaka sayısı ise 13’tür. 

2019’da 617 olan toplam vaka sayası 2020’de 706’ya çıkmış, tekil eylem sayısı ise daha dramatik bir artışla 1061’den 1596’ya çıkmıştır. 2020’nin Mart ayından itibaren Korona virüs salgının hakim olduğu bir sene olduğunu düşünecek olursak bu artış dikkat çekicidir. Bu artış büyük oranda genel eylemlerden kaynaklıdır. Haziran ve Kasım aylarında olmak üzere iki kez gündeme getirilen ve kıdem tazminatını zedeleyici yasa tasarılarına karşı DİSK ve Türk-İş’in yapmış olduğu, toplamda 124 genel eylem vakasında topladığımız eylemler, artışın temel sorumlusudur.   

İş yeri temelli eylemlerde ise hafif bir düşüş gerçekleşmiş, 2016 ile 2019 arasında 420 ila 430 arasında seyretmiş olan iş yeri temelli vaka sayısı 2020’de 389’a inmiştir. Bu hafif düşüşü salgın sebebiyle yaşanan kapanmalar, eylem yasakları ve Nisan ayında uygulamaya konan “ücretsiz izin” uygulaması ile bağlantılandırmak yanlış olmaz. “Ücretsiz izin” uygulaması ile işten atmak kağıt üzerinde kısıtlanırken, patronlara işçilerine ücretsiz izin verme konusunda tam yetki verildi. Günlük 39 TL’lik bir ödeme karşılığında işçinin kıdem tazminatı, işsizlik ödeneği, başka bir iş arama gibi haklarını askıya alan bu uygulama özellikle sendikalaşma mücadelelerinin başarıya ulaşmasını neredeyse imkansızlaştırdı.  

En azından ilk yarısında daha demokratik bir ortamın söz konusu olduğu 2015 yılında 628 olan iş yeri temelli eylem vakası sayısı, sürekli artan bir otoriterleşme sürecinin hüküm sürdüğü 2016-2019 yıllarında 420-430 bandına inmiş, 2020’de de hükümetin salgında patronları kollayan uygulamaları ile 389’a inmiş oldu.

2020’de dikkat çekici olan birkaç eylem dalgasını analım. Metal sektöründe görüşmeleri süren toplu iş sözleşmesine ilişkin Ocak ayında 36 fabrikada gerçekleşen eylemler, iş yeri temelli vakaların neredeyse onda birini oluşturmuştur. Ocak sonu ve Şubat başında toplu iş sözleşmesi imzalanmış, metal işçileri ilk altı ay %18,5 ikinci altı ay %6’lık bir zam elde etmiştir. Yukarıda da andığımız kıdem tazminatı eylemlerinin bir kez daha altını çizelim: Kıdem tazminatını zedeleyecek iki yasa tasarısına karşı DİSK ve Türk-İş, önce Haziran sonra da Ekim ve Kasım aylarında onlarca şehirde toplamda 124 eylem vakası tertiplemiştir. Bu eylemler hedefine ulaşmış, eylemler sonucunda hükümet ilgili yasa maddesini geri çekmiştir. Korona salgınına karşı iş yerinde yeterli önlemlerin alınmaması iş yeri temelli eylemler içinde birinci sırada gelen eylem nedeni olmuştur. 389 iş yeri temelli vakasından 86’sında bu konunun eylem sebepleri arasında yer aldığı vurgulanmalıdır. 2020’nin en dikkat çekici ve umut verici eylemlerinden biri Uyar Madencilik işçilerinin Bağımsız Maden-İş’in öncülüğünde gasp edilen tazminatları için gerçekleştirdiği, Ocak’tan Kasım’a yayılan direniştir. 2021 yılında netleşeceği üzere, madenciler eylemleri sayesinde bine yakın madencinin tazminatını almayı başarmıştır.

Raporu indirmek için şu linke tıklayınız.

Kapitalizmin “yeni” gerçekliği – Etkinlik

29 Şubat’ta Ferda Koç ve Hacer Ansal’ın sunumlarıyla proleterleşen nüfusun dünyanın yarısından fazlasını kapsadığında kapitalizm sınırsız büyümesini gerçekleştiremezse ne olur sorusunu sorduk. Ferda Koç’un yazılarından yola çıkarak gerçekleştirdiğimiz etkinliğe katılan otuz kadar katılımcı soruları ve tartışmalarıyla etkinliği zenginleştirdi. Etkinlik çağrısı şöyleydi:

Kapitalizmin tarihi ve referansları halihazırda kurulmuş gözüküyor, örgütlediği ilişkileri her an deneyimliyoruz, belki bu sebeple üzerine konuşmak yerine çeperlerinde dolanmayı tercih ediyoruz. Öte yandan acaba “kapitalizme bir şeyler oluyor” diyebilir miyiz?

Sermayenin mahiyeti, insanlar ve yaşam ile kurduğu ilişki, proleterleştirme ve mülksüzleştirme biçimleri, kapitalizmin araçları ve uzuvları dönüşüyor mu? Bu dönüşümler bizim özneleşme süreçlerimize, temas noktalarımıza, işle ve çalışmayla kurduğumuz ilişkilere, ihtiyaçlarımıza ve mücadeleye hem tesir ediyor hem de bunların yenilerini üretiyor olabilir mi?  

Bugün, kapitalizmin son yıllarda karşımıza çıkan görünümlerinin “yeniliğine” dair düşünmenin, emek mücadelesinin kurulmuş görünen tarihine, sınırlarına ve imkânlarına bakmak için gerekli olduğu kanaatindeyiz. Emek Çalışmaları Topluluğu ve Yeni Emek Çalışmaları Ofisi olarak bu gündemi, tartışmak istiyoruz. Sınıf mücadelesi verenleri, konunun teorik tarafıyla hemhal olanları ve tüm ilgilileri, içinde bulunduğumuz hale birlikte bakmak için bu etkinliğe davet ediyoruz.

Tartışmacılar: Hacer Ansal, Ferda Koç

Yürütücü: Ebru Işıklı

1. Oturum: Kapitalizme ne oluyor?

2. Oturum: Bugünün mücadelesine notlar

Zaman: 29 Şubat Cumartesi, 15.00- 18.00

Yer: Leylek Cafe Sanatevi

Adres:İstiklal Cad. & Küçük Parmakkapı Sok. 15/3, 34433 Taksim /Beyoğlu/İstanbul

Yeni Emek Çalışmaları Ofisi 

Emek Çalışmaları Topluluğu

2019 Akademik Buluşma İşçi Sağlığı ve Güvenliği Atölye Raporu

Nisan 2019’da gerçekleştirdiğimiz akademik buluşmanın İşçi Sağlığı ve Güvenliği atölye sonuçlarını sunuyoruz. İndirmek için buraya tıklayınız.

Raporda mevcut çalışmalar, eksik alanlar ve çözümler üzerine değerlendirme yaptık. Alanda çalışan araştırmacılar için yol gösterici ve teşvik edici olacağına inanıyoruz.

Bu rapor alanın tüm tartışmalarını kapsamaktan uzaktır. Dileğimiz katkılarınızla bu raporun zenginleşmesidir.

Diğer atölyeler ise şu başlıklarda gerçekleşmişti:

Buluşmayla ilgili haberimiz için buraya bakınız.

Kadın Emeği Atölye Raporu

Nisan 2019’da gerçekleştirdiğimiz akademik buluşmanın Kadın Emeği atölye sonuçlarını sunuyoruz. İndirmek için buraya tıklayınız.

Raporda mevcut çalışmalar, eksik alanlar ve çözümler üzerine değerlendirme yaptık. Alanda çalışan araştırmacılar için yol gösterici ve teşvik edici olacağına inanıyoruz.

Bu rapor alanın tüm tartışmalarını kapsamaktan uzaktır. Dileğimiz katkılarınızla bu raporun zenginleşmesidir.

Diğer atölyeler ise şu başlıklarda gerçekleşmişti:

Buluşmayla ilgili haberimiz için buraya bakınız.

Beyaz Yaka Atölye Raporu

Nisan 2019’da gerçekleştirdiğimiz akademik buluşmanın Beyaz Yakalı Emeği atölye sonuçlarını sunuyoruz. İndirmek için buraya tıklayınız.

Raporda mevcut çalışmalar, eksik alanlar ve çözümler üzerine değerlendirme yaptık. Alanda çalışan araştırmacılar için yol gösterici ve teşvik edici olacağına inanıyoruz.

Bu rapor alanın tüm tartışmalarını kapsamaktan uzaktır. Dileğimiz katkılarınızla bu raporun zenginleşmesidir.

Diğer atölyeler ise şu başlıklarda gerçekleşmişti:

Buluşmayla ilgili haberimiz için buraya bakınız.

Göçmen Emeği Atölye Raporu

Nisan 2019’da gerçekleştirdiğimiz akademik buluşmanın Göçmen Emeği atölye sonuçlarını sunuyoruz. İndirmek için buraya tıklayınız.

Raporda mevcut çalışmalar, eksik alanlar ve çözümler üzerine değerlendirme yaptık. Alanda çalışan araştırmacılar için yol gösterici ve teşvik edici olacağına inanıyoruz.

Bu rapor alanın tüm tartışmalarını kapsamaktan uzaktır. Dileğimiz katkılarınızla bu raporun zenginleşmesidir.

Diğer atölyeler ise şu başlıklarda gerçekleşmişti:

Buluşmayla ilgili haberimiz için buraya bakınız.

İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu – 2018

Beklenen rapor geldi!

Bu araştırma dosyasında 2015-2018 işçi sınıfı eylem verilerinin analizini bulacaksınız. Kısa bir rapor olarak görünen bu dosyanın arkasında devasa bir gönüllü emek var. Raporda katkısı olanlar işçi sınıfının bilgisinin birikmesinde paha biçilmez bir rol aldılar.

Yöntem

Biraz yöntemden bahsedelim. Dosyayı hazırlarken kullandığımız veriyi çeşitli internet sitelerini ve tüm yerel/ulusal yazılı basını tarayarak elde ettik. Gerektiğinde sendikalarla iletişime geçtik. Bazı vakalarda ise direnişçi işçilerin sosyal medya hesaplarından faydalandık. Sonuç olarak bu rapor işçi sınıfının (işçilerin ve memurların) 2015-2018’de medyaya yansıyan   eylemlerini kapsamaktadır. Medyaya yansıyan eylemler emek mücadelesinin bütününü  yansıtamaz. Dolayısıyla bu rapor emekçilerin hak arama faaliyet ve mücadelelerinin eksiksiz bir dökümünü değil genel bir resmini sunmaktadır.

Katkıya davet

Sunumlardan ve raporun dolaşıma girmesinin ardından aldığımız geri bildirimler çok değerli. Bu yorumlarla yeni değişkenler ve analizler ekleyebiliyoruz. Bu açıdan siz de yorumlarınızı, önerilerinizi ve sorularınızı bize iletebilirsiniz. Veriden daha zengin sonuçlar alınmasına bu şekilde katkıda bulunabilirsiniz.

İşçi Sınıfı Eylemleri Raporu, Sendika Okulu, Araştırmacı Buluşması, Emek Kaynakçası gibi üretimlerimizle işçi hareketine olan ilgiyi artırmayı hedefliyor, faaliyet alanımızı genişletmek istiyoruz. Sanatsal çalışmalar ve niteliksel araştırmaları dahil etmek, bu raporu daha sık periyotlarla ve güncel bilgi olarak üretmek gündemimizde. Bunun için Emek Çalışmaları Topluluğunda daha çok kişi olmaya ihtiyacımız var. Bu nedenle 2019’da sizleri de beraber çalışmaya davet ediyoruz.

Rapordan notlar

2018 yılında basına yansıyan 1.197 tekil işçi ve memur eylemi tespit edilmiştir. Bu eylemler 642 vaka kapsamında gerçekleşmiştir. Bu vakalar içinde işyeri temelli, genel eylemler ve dayanışma eylemleri yer almaktadır. İşyeri temelli vaka sayısı 429, dayanışma vaka sayısı ise 39’dur. Geçen seneye göre vaka sayısı düşük bir düzeyde artarken vaka kapsamında yapılan tekil eylem sayısı %10 azalmıştır. 2018 başında gerçekleşen, 2017’den kalma tekil, metal işkolunda MESS  (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası) grubuna bağlı işyerlerinde Toplu İş Sözleşmesi eylemleri ve KHK ile işten atma nedeniyle yapılan eylemler toplam 1197 tekil eylemin %32’sini oluşturmaktadır.

Raporu indirmek için

Emek Hareketi / Sendikal Hareket Atölyesi Raporu

Emek Hareketi / Sendikal Hareket Atölyesi’nin çıktısı olarak hazırladığımız raporu sizlerle paylaşıyoruz. Bu rapor, Emek Çalışmaları Topluluğu’nun (EÇT) 27 Nisan 2019’da Boğaziçi Üniversitesi’nde düzenlediği 3. Akademik Koordinasyon Toplantısı’nda yapılan beş atölyeden biri olan Emek Hareketi / Sendikal Hareket Atölyesi’nin çıktısıdır. Atölyede alandaki eksikleri ve doldurulmasını önemli gördüğümüz boşlukları konuştuk ve atölyenin ardından hepimize faydalı olacak bir tematik kaynakça hazırladık. Alanda çalışan araştırmacılar için yol gösterici ve teşvik edici olacağına inanıyoruz. 

Bu kaynakça bir taslaktır ve alanda çıkmış tüm metinleri kapsamaktan uzaktır. Dileğimiz kolektif bir çaba ile listenin zenginleşmesidir. Kaçırdığımız ya da yeni çalışmaların künyelerini lütfen bize ulaştırın, listeyi sürekli zenginleştirelim ve güncelleştirelim. Hedefimiz, belli aralıklarla kaynakçanın yeni ve geliştirilmiş baskılarını yayınlamak.

Emek Çalışmaları Toplululuğu

Mayıs 2019

Diğer Raporlara aşağıdaki linklerden erişebilirsiniz:

Buluşmayla ilgili haberimiz için buraya bakınız.